Orkanski dominantna u svom pohodu, nepopustljivo postojana u svom gospodarstvu, gromadna saveznica svega što joj se pridruži, teatralna vladarka elegancije, čuvarka nepoznanica univerzuma, majka (pra)početka i kraja – CRNA.
Sa snagom kojom vlada svakim prostorom, u dobrodošloj kombinaciji sa svim (ne)mogućim bojama i njihovim kombinacijama, svoju lepotu još ekskluzivnije ističe u prvi plan. Crna poseduju nesaznatljivu mistiku, magijske moći neprolaznosti, tajnovitost trenutka, sakrivenost bola, zatamljenost tuge, dajući nam pojavnu čvrstinu i zaslepljujuću svevremenost, tako preko potrebne.
Ova ne-boja, koja upija čitav spektar boja, a nema refleksiju, zbog čega je i percipiramo kao tamnu, predstavlja autoritet i moć, ostavlja utisak prefinjenosti, misterioznosti i elegancije. Mešavinom žute, cijan i magente dobijamo crnu osnovu koja će uvek oslikavati sofisticiranost, eleganciju, zavodljivost, misteriju, glamur, sigurnost, emotivnu stabilnost, ali i najavu opasnosti.
Potpuno samouvereno uvek ćemo posegnuti za crnom odevnom kombinacijom, znajući da će nam pridodati elegantnu notu i zapanjujuću, vrtoglavo luksuznu auru. Sa neobjašnjivom sigurnošću opredelićemo se za ukrasni detalj crne boje, osećajući neopisivu snagu i odlučnost.
Crni porcelan, kao i crni labud, oduvek je svojom milozvučnom melodijom privlačio nesvakidašnju pažnju i kao na ivici oštrog noža prelamao naše želje za posedovanjem. Magnetski nas privlačio, istovremeno odbijajući, dok je pritajena žal za njim neugaslo tinjala.
Savremeni, inovativni londonski dizajneri Edward Barber i Jay Osgerby, osmislili su, robusnošću pomalo neusklađeno posuđe za britansku kompaniju “Royal Doulton”. U svojoj eklektičnoj kolekciji “Olio” koriste specifične materijale i jednostavne oblike precizno odabrane tako da međusobno koordiniraju i sažimaju osoben, moderan i stilizovan način obedovanja.
Neki od proizvoda ove razuđene kolekcije imaju neglaziranu, mat površinu, ali im je zato unutrašnja glazura sjajna, po čemu se posebno izdvaja crni bokal za čaj. Barber ističe da “postoji neočekivana neregularnost oblika i glazura kod ručno rađene grnčarije, a sirova keramika ima divnu taktilnost” i svoju kolekciju “Olio” sa strategijom zasnovanom na industrijskom dizajnu, oslanja na kreativnim i komercijalnim veštinama sjajnog umetnika obezbeđujući intuiciju, umetnički pravac i neprestano istraživanje ambicioznim klijentima, uvek gladnim nečeg novog i neočekivanog.
Pionir inovacije u industriji porcelana, britanska kraljevska manufaktura “Wedgwood”, još davne 1768. godine razvija proizvodnju finog, crnog porcelana koji naziva Black Basalt. Crna mešavina dobijena je iz legure gvožđa, uglja i drugih ruda, koja, sa ostalim sastojcima koji se čuvaju kao tajna, pečena na izuzetno visokim temperaturama, daje telo predmeta čija je površina nežna i glatka sa prirodnim, purpurno-ljubičastim odsjajem. Kolekcija dekorativnih predmeta “Arris” predstvlja savršenu fuziju veštine i dizajna za savremeni životni prostor.
Najvažniji događaj u istoriji nakon otkrića porcelana, bio je pronalazak specifičnog sastava porcelana, nazvanog “Jasper Ware”, u kome su iz kamenih površina velikim pritiskom odvajani minerali čime se dobijala posebna boja porcelana, od žućkastog i crnog, pa sve do zelenog i lila. Ova inovacija postignuta je nakon dugogodišnjih eksperimenata, usavršavanja mnogobrojnih tehnologija proizvodnje i izrade, kada se došlo do mogućnosti da se bilo koja neglazirana površina, bez dodataka klasične boje, ali sa primesama brojnih prirodnih minerala i materijala oboji u bilo koju boju, počev od bele do crne.
Wedgwood kolekcijom “Jasperware” danas donosi klasičnu dekadenciju modernom domu. Svaki komad je ručno izrađen, čime se dobija prepoznatljiv, vitražni, neglazirani izgled predmeta, a interpretacija osobenog dizajnerskog postupka daje savremenu oštricu koja istovremeno donosi modernizam i slavi dekorativni šarm narativnih koncepcija i elegantnih oblika porcelana iz proteklih vekova.
Uvek prilično hermetičan i vezan za tradicionalno prihvaćene dekorativne forme, Wedgwood ovom kolekcijom, umesto formalne postavke stola donosi komponente osmišljene u vidu kitnjastih i razigranih dodataka modernom stolu, dekorativnih naglasaka savremene igre raznih mešavina i disharmonije.
Ni osnivač Bauhausa, Valter Grupijus, dizajnirajući svoj čuveni model “Tac” baziran na jednostavnim geometrijskim formama, nije odoleo najfinijem crnom porcelanu i kroz kolekciju za čaj “Tac Black” klasično prefinjenom obliku pridodaje bezvremeni poetski stil, stavljajući akcenat na večno aktuelan minimalistički dizajn.
Neverovatan je osećaj trenutka prislanjanja usana na šoljicu čaja od crnog porcelana. Možda najpribližniji spajanju sa nepatvorenim, iskonskim, izvorno prirodnim… Spajanju sa prapostojbinom. Sjedinjenju sa Univerzumom.
Večno elegantne crne kožne tašne sa zlatnim ukrasima koje potpisuje Versace, poslužile su kao inspiracija za rađanje kolekcije “Vanitas”, serije crnih vaza i činija ispresecanih stotinama zlatnih nitni, koje stvaraju neraskidivu vezu između modne industrije i novih dekorativnih proizvoda od porcelana, izrađenih u kompaniji “Rosenthal”.
Na prvi pogled – koža, na blagi dodir – pliš, na nežno kuckanje noktom – porcelan. Između useka koji podsećaju na štepove, kružne zlatne nitne razbijaju monohromnu konstrukciju grandioznih objekata. I vaza i činija, podjednako, svojom gracioznom monumentalnošću i minucioznom izradom svakog detalja isijavaju besprekorni stil i ističu posebnost svih onih koji ih poseduju.
Nesvakidašnja kolekcija “Vase of Phases” za umetnika Dror Benshetrita simbolizuje raznovrsno iskustvo transformacije u životu. Objekti prefinjenog, ženstvenog oblika prolaze kroz tri egzistencijalne faze, od razbijanja do rekonstrukcije, koja ostavlja vidljive tragove na predmetu i izvlači na površinu stvarno jedinstvenu lepotu proizvoda.
Kao da poručuju da se i razbijeno može popraviti i biti još lepše, neobičnije, mističnije nego da je “ispravno” i celovito. U potpunoj dekompoziciji dominira savršenstvo novoustanovljene kompozicije.
“Bulle Sable Noir” kolekcija, kako joj i samo romantično ime kazuje, ističe sitne “mehuriće crnog peska” na izvajanoj porcelanskoj osnovi. Razuđeni reljefni efekat na crnoj površini preciznom ručnom obradom ostvaren je u radionicama eminentnog francuskog proizvođača “Bernardaud”. Jednostavan, minimalistički i kao prirodom izvajan dizajn donosi mineralnu senzualnost i izuzetan kvalitet, dok je mat tekstura čini neodoljivom na dodir.
Jedinstvena istočnjačka priča rajskih motiva koju nam na crnom porcelanu ispisuje “Bernardaud” kroz model “Aux Oiseaux” (Ptice) inspirisana je slikama sa intenzivno dekorisanih paravana koji su bili moderni u 16. i 17. veku, a oslikana scenama koje podsećaju na japanske grafike: ptice u jesenjim bojama, postavljene na stilizovano zlatno drveće.
Šarm ovih raspevanih malih stvorenja postavljenih na snažne, zlatne grane razuđenog drveća, okruženih diskretnim, raskriljnim leptirićima u veselom letu dominantno dolazi do izražaja upravo zbog grandioznosti sjajne crne podloge na kojoj su predstavljeni.
Kao aktivan učesnik i posmatrač prirode, Zaha Hadid uliva kompleksnost i lepotu prirodnih oblika u svoju arhitekturu. Koristeći formalni jezik koji potiče od tekuće vode ili struje vazduha svojim dekonstruktivističkim pristupom i izlomljenim linijama njene kreacije pružaju neodoljivu impresiju svetlosti.
Vazu “Viso” koju majstorski izrađuje “Lalique” Zaha Hadid je osmislila kao kristalni toranj čije se linije penju ka nebu u jednom nežno izvijenom, beskrajnom pokretu. Besprekornom mešavinom satiniranog i poliranog kristala, koje savršeno odgovaraju ovom eseju osobenog stila, vaze limitirane edicije isijavaju neobičnu svetlost i sublimiraju stvarnost duboke misterije crnog kristala.
Kaleidoskopski efekat “Mossi” vaze ujedno je udar kreativnog genija i karakteristika neverovatnog tehničkog majstorstva. Rene Lalik dizjanirao je ovaj neobičan primerak daleke 1933. godine, kada je originalni materijal bio staklo, da bi ga danas videli transformisanog, živahnim intenzitetom crnog kristala, u predmet vredan divljenja.
Zahvalni smo crnom što postoji. Samostalno ili u kombinaciji sa prelivima ostalih boja velelepno dominira svakim enterijerom, donoseći u njega snažan osećaj sveukupne spoznaje sveta i realnost izbora dominacije u nesigurnosti koja nas okružuje.
Istaknimo crno svaki put kada tugu i strah želimo duboko da potisnemo ili daleko odagnamo, a njenom neprolaznom snagom ogrnimo se u hrabrim koracima koje nameravamo da učinimo. Crno briše suze, sakriva sve neravnine duše, spušta zavesu preko neiskazane tuge. Crno je magija, crno je volšebno, crno pa se (ne)vidi …
